Իմ Չարենցը

Մարտ ամսին մենք ընթերցեցինք Եղիշե Չարենցի մի շարք բանաստեղծություններ․ «Ուզում եմ«, «Լուսամփոփի պես աղջիկ՝ աստվածամոր աչքերով», «Ինչ որ լավ է՝ վառվում է ու վառում, Ինչքան աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս«։ Իհարկե ամեն մեկը ուներ իր գեղեցկությունը, ուներ իր խոր իմաստը, որը ոչ բոլորն են ընդունակ ընկալելու, սակայն ամենաշատը ինձ դուր եկավ «Ինչքան աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս», քանի որ այն քեզ սովորեցնում է սիրել կյանքը, աշխարհը, ամեն ինչ չբարդացնել, սովորեցնում է թախիծը ուրախության վերածել, ելք գտնել, որպեսզի չընկճվես։ Կոպիտ ասած պետք է ոչ մի բանից կարողանաս որևէ բան հնարել, քեզ լավ զգալու համար։ Բանաստեղծությունը փոխում է ընթերցողի աշխարհահայացը, բայց իհարկե ոչ բոլորինը, բնական է, որ ուղղակի ընթերցես ոչինչ չես հասկանա, պետք է խորանաս բանաստեղծության մեջ, իմաստը փնտրես, հասկանաս, թե ինչ էր դրանով բանաստեղծը ցանկանում հասկացնել, բացատրել և սովորեցնել։

Ապրիլ ամսվա նախագիծ

Նախագիծ՝ Ուսումնասիրելով համացանցը հայտնաբերել որևիցե գիտական գյուտ, որը թույլ է տվել ապահովել բնության պահպանությունը կամ մաքրել է շրջակա միջավայրը։

Գյուտը անհրաժեշտ է ներկայացնել մեկ էջանոց հոդվածի տեսքով և հնարավորության դեպքում ներկայացնել տեսանյութ կամ լուսանկարներ։

Harry Potter

Hagrid raised a gigantic fist and knocked three times
on the castle door.
The door swung open at once. A tall, black-haired
witch in emerald-green robes stood there. She had a very
stern face and Harry’s first thought was that this was not
someone to cross.
‘The firs’-years, Professor McGonagall,’ said Hagrid.
‘Thank you, Hagrid. I will take them from here.’
She pulled the door wide. The Entrance Hall was so big
you could have fitted the whole of the Dursleys’ house in
it. The stone walls were lit with flaming torches like the
ones at Gringotts, the ceiling was too high to make out,
and a magnificent marble staircase facing them led to
the upper floors. They followed Professor McGonagall across the
flagged stone floor. Harry could hear the drone of
hundreds of voices from a doorway to the right – the rest
of the school must already be here – but Professor
McGonagall showed the first-years into a small empty
chamber off the hall. They crowded in, standing rather
closer together than they would usually have done,
peering about nervously.
‘Welcome to Hogwarts,’ said Professor McGonagall.
‘The start-of-term banquet will begin shortly, but before
you take your seats in the Great Hall, you will be sorted
into your houses. The Sorting is a very important
ceremony because, while you are here, your house will be

Հագրիդը բարձրացրեց հսկա բռունցքը և երեք անգամ թակեց
ամրոցի դռան վրա։
Դուռը միանգամից բացվեց։ Բարձրահասակ, սև մազերով
Զմրուխտ-կանաչ հագուստով կախարդուհին կանգնած էր այնտեղ։ Նա ուներ շատ
խիստ դեմք և Հարրիի առաջին միտքն այն էր, որ դա այդպես չէ
ինչ-որ մեկը անցնելու համար:
«Առաջին տարիները, պրոֆեսոր Մակգոնագալ», — ասաց Հագրիդը:
― Շնորհակալություն, Հագրիդ։ Ես նրանց այստեղից կտանեմ»։
Նա լայն քաշեց դուռը։ Մուտքի դահլիճն այնքան մեծ էր
դուք կարող էիք տեղավորել Դուրսլիների ամբողջ տունը
այն. Քարե պատերը վառված էին նման բոցավառ ջահերով
Գրինգոթսում առաստաղը չափազանց բարձր էր, որպեսզի երևի,
և նրանց դեմքով մի հիասքանչ մարմարե սանդուղք տանում էր դեպի
վերին հարկերը։
Նրանք հետևում էին պրոֆեսոր ՄակԳոնագալին ողջ երկայնքով
դրոշակավոր քարե հատակ. Հարրին կարող էր լսել անօդաչու թռչող սարքը
հարյուրավոր ձայներ մի դռնից դեպի աջ, մնացածը
դպրոցը պետք է արդեն այստեղ լինի, բայց պրոֆեսոր
Մակգոնագալը ցույց տվեց առաջին տարիները մի փոքրիկ դատարկության մեջ
դահլիճից դուրս։ Նրանք հավաքվեցին ներս՝ ավելի շուտ կանգնած
ավելի մոտ, քան նրանք սովորաբար կանեին,
նյարդայնացած նայում է:
«Բարի գալուստ Հոգվարթս», — ասաց պրոֆեսոր Մակգոնագալը:
«Մեկնարկային բանկետը կսկսվի շուտով, բայց ավելի վաղ
դուք նստեք ձեր տեղերը Մեծ դահլիճում, ձեզ կդասավորեն
ձեր տներում: Տեսակավորումը շատ կարևոր է
արարողություն, որովհետև քանի դեռ դուք այստեղ եք, ձեր տունը կլինի:

something like your family within Hogwarts. You will have classes with the rest of your house, sleep in your
house dormitory and spend free time in your house common room. ‘The four houses are called Gryffindor, Hufflepuff,
Ravenclaw and Slytherin. Each house has its own noble history and each has produced outstanding witches and
wizards. While you are at Hogwarts, your triumphs will earn your house points, while any rule-breaking will lose
house points. At the end of the year, the house with the most points is awarded the House Cup, a great honour. I
hope each of you will be a credit to whichever house becomes yours. ‘The Sorting Ceremony will take place in a few minutes in front of the rest of the school. I suggest you all smarten yourselves up as much as you can while you are
waiting.’ Her eyes lingered for a moment on Neville’s cloak, which was fastened under his left ear, and on Ron’s
smudged nose. Harry nervously tried to flatten his hair. ‘I shall return when we are ready for you,’ said
Professor McGonagall. ‘Please wait quietly.’ She left the chamber. Harry swallowed ‘How exactly do they sort us into houses?’ he asked Ron. ‘Some sort of test, I think. Fred said it hurts a lot, but I think he was joking.’ Harry’s heart gave a horrible jolt. A test? In front of the whole school? But he didn’t know any magic yet – what on earth would he have to do? He hadn’t expected something like this the moment they arrived. He looked around anxiously and saw that everyone else looked terrified too

ինչ-որ բան, ինչպես ձեր ընտանիքը Հոգվարթսում: Դու պետք է դասեր անցկացրեք ձեր տան մնացած անդամների հետ, քնեք ձեր տանը տան հանրակացարան և ազատ ժամանակ անցկացրեք ձեր տանը ընդհանուր սենյակ. «Չորս տները կոչվում են Գրիֆինդոր, Հաֆլփաֆ, Ռեյվենկլոու և Սլիզերին. Յուրաքանչյուր տուն ունի իր ազնվականը պատմությունը և յուրաքանչյուրը ստեղծել է ականավոր կախարդներ և կախարդներ. Քանի դեռ դուք Հոգվարթսում եք, ձեր հաղթանակները կլինեն վաստակեք ձեր տան միավորները, մինչդեռ ցանկացած կանոն խախտելը կկորցնի տան կետեր. Տարեվերջին տունը հետ միավորների մեծ մասը շնորհվում է Տան գավաթը, որը մեծ պատիվ է: Ի հուսով եմ, որ ձեզանից յուրաքանչյուրը կլինի ձեր տան վարկը դառնում է քոնը: «Տեսակավորման արարողությունը տեղի կունենա մի քանի րոպեից մնացած դպրոցի դիմաց։ Բոլորիդ առաջարկում եմ խելացի եղեք այնքան, որքան կարող եք, մինչ դուք եք սպասում է։ Նրա աչքերը մի պահ մնացին Նևիլի թիկնոցի վրա, որը ամրացված էր նրա ձախ ականջի տակ և Ռոնին կեղտոտ քիթ. Հարրին նյարդայնացած փորձեց հարթեցնել մազերը։ «Ես կվերադառնամ, երբ պատրաստ լինենք ձեզ համար», — ասաց Պրոֆեսոր ՄակԳոնագալ. «Խնդրում եմ, հանգիստ սպասեք»։ Նա դուրս եկավ պալատից: Հարրին կուլ տվեց։ «Ինչպե՞ս են մեզ տների դասավորում»,- հարցրեց նա Ռոն. «Ինչ-որ փորձություն, կարծում եմ: Ֆրեդն ասաց, որ դա շատ է ցավում, բայց ես կարծեք, որ նա կատակում էր»: Հարրիի սիրտը սարսափելի ցնցում տվեց։ Թեստ? դիմաց ամբողջ դպրոցը? Բայց նա դեռ ոչ մի կախարդանք չգիտեր, ի՞նչ պիտի անի նա։ Նա չէր սպասում նման բան այն պահին, երբ նրանք եկան: Նա նայեց շուրջը անհանգստացած և տեսավ, որ բոլորը նույնպես սարսափած տեսք ունեն

Հետազոտական նախագիծ — Համաշխարհային կարևորության գյուտ, որի հեղինակները հայեր են (մարտ)

Այս նյութը պատմում է հայ կարկառուն գիտնական, գյուտարարների մասին, որոնց գյուտերը համաշխարհային ճանաչում են ստացել և ինչու ոչ՝ մեծ հետք թողել քաղաքակրթության զարգացման մեջ:

1. Ամերիկյան դոլարն իրենից ներկայացնում է թղթադրամ, որը թողարկվում է ԱՄՆ մասնավոր կառույցի կողմից։ Փաստացիորեն դոլարը թղթի կտոր է նկարներով, սակայն այն, ինչպես յուրաքանչյուր տարադրամ, արժեք ունի: Ծագումով Ստամբուլից, ազգությամբ հայ, երիտասարդ քիմիկոս Քրիստափոր ՏերՍերոբյանը 1864թ. ստեղծում է ամերիկյան դոլարի կանաչագույն ներկը, որն անհնար էր կեղծել:

2. 1894թ. Լվովում ապրող Հովհաննես Լուկաշևիչը (Ղուկասյան) Գերմանիայում արտոնագրում է կերոսինային լամպի գյուտը, որը մինչև էլեկտրական հոսանքի դարաշրջանի սկիզբը լուսավորում էր ողջ Եվրոպան և Ամերիկան:

322918

3. Ասատուր Սարաֆյան` Օսկար Բենկեր. գունավոր տպագրության, մեքենաների, ինքնաթիռների փոխանցման տուփի գյուտերի հեղինակն է: Նա ստեղծել է նաև առաջին առանց ասեղի (գազային) ներարկիչը, որն այժմ օգտագործվում է ամբողջ աշխարհում: Նա նաև համարվում է բենզինային պոմպի, ավտոյուղի չափիչի հեղինակը։

4. Ռեյմոնդ Վահան Դամադյանը հայազգի գյուտարար, որը հայտնագործել է մագնիսառեզոնանսային պատկերի ախտորոշման սարքը, որը հնարավորություն է տալիս զննել ներքին օրգաններն առանց վիրահատական միջամտության։

история, успех, person, персона, damadian, дамадьян, реймонд, raymond

5. Բանկոմատներն այսօր դարձել են մեր կյանքի անբաժանելի մասը, սակայն քչերը գիտեն, որ այդ գյուտի հեղինակն է ծագումով հայ ամերիկացի Լյութեր Ջորջ Սիմջյանը: 1956թ. Լյութեր Սիմջյանը ստեղծում է դրամաբաշխային սարքը (բանկոմատ), առանց որի դժվար է պատկերացնել այսօրվա քաղաքակրթությունը: Առաջին բանկոմատը գիտնական Սիմջյանը ստեղծել է 1939 թվականին և առաջարկել City Bank of New York բանկին, որը կես տարի անց վերադարձրել է մեքենան՝ չգնահատելով սարքի հնարավորությունները:

Банкомат2

6. Հայերին է պատկանում նաև հաշմանդամների սայլակի գյուտը, որի հեղինակը` Էմիկ Ավագյանը, 1961թ. ստանում է Քենեդիի մրցանակը` «Ամենակարևոր ներդրումը անդամալույծներին գործնական կյանք բերելու համար»:

Caneo_B_enl_1

7. Միքայել Տեր-Պողոսյանի հայտնագործության շնորհիվ հնարավոր եղավ փրկել հազարավոր կյանքեր ամբողջ աշխարհում, քանի որ քաղցկեղային ուռուցքն արդեն վաղ փուլում ախտորոշվել է։ 1977թ. Միքայել Տեր-Պողոսյանի ստեղծած համակարգչային տոմոգրաֆը հեղափոխություն է առաջացնում բժշկության մեջ:

26136

Աղբյուրներ ՝

13 համաշխարհային կարևորության գյուտ, որի հեղինակները հայեր են (mediamag.am),

Դոլարի կանաչ գույնի հեղինակը հայազգի Քրիստափոր Տեր-Սերոբյանն է. ամենահետաքրքիր փաստերը ԱՄՆ դոլարի մասին — BlogNews.am,

Ասատուր Սարաֆյան` մեքենաների ավտոմատ փոխանցման տուփի գյուտարարը (armedia.am),

Ռեյմոնդ Դամադյան — Վիքիպեդիա՝ ազատ հանրագիտարան (wikipedia.org),

Армянин, сказавший «нет» раку: как Тер-Погосян совершил переворот в медицине — 06.04.2020, Sputnik Армения (armeniasputnik.am),

Լյութեր Ջորջ Սիմջյան. աշխարհում առաջին բանկոմատի գյուտարարը (տեսանյութ) (168.am)

Առաջադրանքներ

1․Հետևյալ բաղադրյալ բառերի միջև գծիկ դնել, որտեղ որ անհրաժեշտ է․

Ճյուղից ճյուղ, ուրախ-զվարթ, կտրել անցնել, ռուս-ճապոնական, բաց կանաչ, տուն-թանգարան, յոթ-ութ

2․Տրված դարձվածքներով կազմել մեկական նախադասություն.

Անկողին ընկնել, լույս աշխարհ գալ, աչքից ընկնել, երեսը պինդ

Վատ եղանակի պատճառով աղջիկը հիվանդացավ և անկողին ընկավ։

Լույս աշխարհ եկավ ծնողների ավագ որդին։

Տղան իր պահվածքով բոլորի աչքից ընկավ։

Այդքանից հետո նա մնաց նույն երեսը պինդ մարդը։

3․Բառարանի օգնությամբ բացատրել հետևյալ բառերի իմաստները․

Ապերասան-անսանձ, այպանել-նախատել, բամբիշ-թագուհի, դերձան-թել, մախաղ-փոքրիկ տոպրակ։

4․Հետևյալ գոյականներից ածանցների միջոցով կազմել ածականներ․

Գույն-գունավոր, ծաղիկ-ծաղկավոր, բախտ-բախտավոր, տուն-տնային, խուճապ-խուճապային, Ալպեր-ալպիական, եղբայր-եղբայրական։

5․Ընդգծել ճիշտ ձևերը․

 Սրսրթալ,-սրթսրթալ, սրդողած-սրտդողած, տուժել-տուժվել, խաչակնքել-խաչակնքվել, կապվել-կապնվել

6․Գրել մեկ բառով․

Թիկն տալ — թիկնել

երդում-պատառ ուտել — երդվել

խաղք-խայտառակ դառնալ — խայտառակվել

Կենսոլորտ

1․ Ներկայացնել կենսոլորտի ընդհանուր բնութագիրը ։

Կենսոլորտը Երկրի թաղանթն է, որը բնակեցված է կենդանի օրգանիզմներով և գտնվում է նրանց ազդեցության տակ։ Կենսոլորտի ամբողջական ուսմունքը ստեղծել է կենսաերկրաքիմիկոս, փիլիսոփա Վ․ Ի․Վերնադսկին։ Կնեդանի օրգանիզմները միանգամից չեն առաջացել երկրագնդի վրա։ Առաջացել են միլիառդավոր տարիներ առաջ։ Սկզբում առաջացել են մանրէները, այնուհետև ստորակարգ բույսերը՝ բակտերիաները և ջրիմուռները, ապա բարձրակարգ բույսերը և հետագայում կենդանիները։ Ներկայումս երկրագունդը բնակեցված է հսկայական քանակությամբ բազմատեսակ կենդանիներով և բույսերով։ Գիտնականները պարզել են, որ երկրի վրա գոյություն ունեն մոտ 0,4 մլն բուսատեսակ և 1,3 մլն կենդանատեսակ։ Շրջապատի և միմյանց հետ փոխկապակցված լինելու շնորհիվ օրգանիզմները կարողանում են զարգանալ և պահպանել իրենց գոյությունը։

2․ Մարդու տնտեսական գործունեության հետևանքով առաջացած ինչպիսի բնապահպանական հիմնախնդիրներ գիտեք ։

Համամոլորակային հիմնախնդիրներ կամ Գլոբալ խնդիրներ, որոնք շոշափում են ապագա և ներկա սերունդների կենսական շահերը։ Մարդկանց համար հրատապ համամոլորակային հիմնախնդիրներ՝ Համաշխարհային օվկիանոսի հիմնախնդիր՝ կապված նրա աղտոտման և արդյունավետության հետ, կլիմայի փոփոխության հիմնախնդիր, բնապահպանական հիմնախնդիր կապված բնական միջավայրի խախտման հետ, բնական ռեսուրսների կտրուկ սպառումը և արտադրական գործոնեության բացասական ազդեցություն շրջակա միջավայրի վրա ու մարդկանց կյանքի էկոլոգիական պայմանների վատացումը։

3․ Բերել առօրյայում ձեզ հանդիպող մարդու տնտեսական գործունեության հետևանքով առաջացած բնապահպանական խնդիրներ օրինականեր , տալ դրանց լուծում ։

Համաշխարհային օվկիանոսի աղտոտումը՝ Համաշխարհային օվկիանոսը երկրագնդի կլիմայաձևավորման կարևորագույն գործոն է, մայրցամաքների միջև հաղորդակցության ուղի: Այն կենդանիների և բույսերի տեսակների ապրելավայր է և կարևոր էկոհամակարգ, որտեղից միլիոնավոր տարիներ առաջ երկրագնդի վրա սկիզբ է առել կյանքը: Տագնապ է հարուցում այն փաստը, որ ավելի ու ավելի հաճախ է համաշխարհային օվկիանոսը օգտագործվում որպես աղբավայր: Առանց որևէ վերահսկողության թունավոր նյութերով տարողությունները թափում են օվկիանոսի համեմատաբար մեծ խտություն ունեցող վայրերը` առանց գնահատելու ստորջրյա հոսանքների ուժը և ուղղությունը: Մինչդեռ տարաների քայքայումից հետո թունավոր նյութերը կարող են աղտոտել հսկայական տարածություններ: Համաշխարհային օվկիանոսի աղտոտման հիմնախնդիրը լուծելու համար նախ և առաջ մարդիկ պետք է հասկանան և գիտակցեն, որ ինչպես իրենք են թթվածին ստանում ու դրա շնորհիվ ապրում, այդպես էլ օվկիանոսում կենդանիները և բույսերն են ապրում, մեր մթնոլորտը տեղից էլ մարդկանց պատճառով այդքան էլ լավը չէ, բացի դրանից աղտոտում են ուրիշ օրգանիզմներինը։ Աղբի համար նախատեսված են հատուկ աղբարկղեր և հարմարանքներ, բայց քանի որ մարդիկ փնթի են և չեն օգտագործում այդ հարմարանքները, շարունակելու են այնքան աղտոտել միջավայրը,այդ թվում Համաշխարհային օվկիանոսը, մինչև վիճակը ծայրահեղ կդառնա և կվտանգվեն մարդկանց և կենդանիների կյանքը։ Ամեն ինչ կախված է մարդանցից, ուրիշ ելք չկա։

Արշակ Բ

Արշակ Երկրորդը գահ բարձրացավ Հայաստանի համար ծանր պայմաններում: Հայ-պարսկական պատերազմի արդյունքում գերվել էր Տիրան արքան (338-350): Հայոց բանակը հռոմեացիների օգնությամբ Ոսխայի ճակատամարտում ջախջախեց պարսիկներին, որոնք ստիպված էին ազատ արձակել գերյալ արքային։ Բայց քանի որ Տիրանը կուրացվել էր, նրա ավագ որդին’ գահաժառանգ Արտաշեսն էլ սպանված էր, գահը պիտի անցներ երկրորդ արքայորդուն’ Տրդատին: Բայց նա էլ պատանդ էր Հռոմում, և հայոց գահից հրաժարված կույր արքային փոխարինեց երրորդ որդին’ Արշակ Երկրորդը:

Արշակի դերը (Տ.Չուխաճյանի "Արշակ Երկրորդ") .

Հռոմեացիներին թվում էր, թե իրենց օգնությամբ գահ բարձրացած Արշակը պիտի իրենց հլու կամակատարը լինի հայոց երկրում: Բայց նրանք սխալվեցին: Ի սկզբանե Արշակ Երկրորդը հասկացրեց, որ մտադիր է անկախ քաղաքականություն վարել: Հետևանքն այն էր, որ Հռոմում սպանվեց Տրդատ արքաեղբայրը, և սկսվեց հայ-հռոմեական պատերազմ, որն ավարտվեց հաշտությամբ: Հաշտությունն ամրագրելու համար Հռոմի Վալերիանոս կայսրը Արշակին կնության ուղարկեց իր ազգական Օլիմպիային: Արշակի գահակալության տարիներին շարունակվում էր Հռոմեական կայսրության և Սասանյան Իրանի պայքարը Արևելքում առաջնության համար: Այս պայմաններում դժվար էր դիմագրավել արտաքին ճնշմանը և երկիրը զերծ պահել վտանգից: Նոր գահ բարձրացած երիտասարդ թագավորը պետք է շատ ջանք թափեր և հենարան որոներ’ իշխանությունն ամրապնդելու համար: Բացի երկրի ներքին խնդիրներից, Արշակ Երկրորդը պետք է կարողանար հավասարակշիռ քաղաքականություն վարել երկու հզոր ախոյանների’ Հռոմի և Իրանի միջև:
Գահ բարձրանալով’ Արշակը հայոց զորքերի սպարապետությունը հանձնեց շնորհալի զորավար Վասակ Մամիկոնյանին, որը վճռական էր ոչ միայն Հայաստանի ներքին, այլև արտաքին անդորրն ու անվտանգությունը ապահովելու գործում: Ապա Արշակ Երկրորդը հայոց կաթողիկոսական գահին բազմեցրեց Ներսես Ա Պարթևին (353-373): Սա դարակազմիկ իրադարձություն էր հայոց պատմության մեջ, քանզի մինչ այդ հայոց կաթողիկոսին օծում և հաստատում էր Կեսարիայի մետրոպոլիտը: Այս քայլով Արշակ թագավորը սկիզբ դրեց, որ հայ եկեղեցին առանձնանա Հռոմի եկեղեցուց: 

A1. Libro Espanol en Marcha

5. Escribe un parrafo sobre tu rutina diaria. Para ello, utiliza los verbos del recuadro. էջ 43

Yo me levanto a las siete y veinte. Me no ducho y no desayuno. Me maquillo y salgo de casa a las ocho. Voy al colegio en autobus. Mis clases empiezan a las nueve y veinte y terminan a las dos o a las tres. Como pizza en el colegio a las doce. Llego a casa a las cuatro en punto․ Yo ceno a las cinco o a las seis. Me acuesto a las once o a las doce.

2. Relaciona. էջ 441.

1. ¿A que te dedicas?-a. Soy bombero. 2. ¿Que horario tienes?-e. Trabajo de 9 a 5. 3. ¿Tienes algun dia libre?-c. Si, los domingos. 4. ¿Donde trabajas?-b. En el Ayuntamiento. 5. ¿Como vas al trabajo?-g. Voy en tren. 6. ¿Estas casado?-d. No, estoy soltero. 7. ¿Cuantos años tienes?-f. 37.

3. Completa con el verbo entre parentesis en presente de indicativo. էջ 44

1. Pepe se ducha con agua fria. 2. Celia se acuesta a las once y media. 3. ¿Tu te afeitas todos los dias? — No, solo los domingos.4. Yo no me baño en la piscina, prefico la playa. 5. Mi hija tiene seis años y ya se vistes sola. 6. ¿A que hora os acostais vosotros los domingos? 7. Luis y Rosa se levantan muy temprano. 8. ¿A que hora te levantas tu? 9. Yo me ducho por la noche.

Կենսոլորտ

Կենսոլորտը Երկրի թաղանթն է, որը բնակեցված է կենդանի օրգանիզմներով և գտնվում է նրանց ազդեցության տակ։ Կենսոլորտի ամբողջական ուսմունքը ստեղծել է ռուս կենսաերկրաքիմիկոս, փիլիսոփա Վ․ Ի․ Վերնադսկին։ Կենդանի օրգանիզմները միանգամից չեն առաջացել երկրագնդի վրա։ Դրանք առաջացել են միլիարդավոր տարիների ընթացքում։ Սկզբում առաջացել են պարզագույն օրգանիզմները՝ մանրէները, ապա ստորակարգ բույսերը՝ բակտերիաներն ու ջրիմուռները, հետո՝ բարձրակարգ բույսերը, ապա կենդանիներ:

Կենսոլորտ.

Ներկայումս երկիրը բնակեցված է մեծ քանակությամբ բազմատեսակ բույսերով և կենդանիներով։ Գիտնականները պարզել են, որ երկրի վրա գոյություն ունեն մոտ 1,3 մլն կենդանատեսակ և մոտ 0,4 մլն բուսատեսակ։ Միմյանց և շրջապատի հետ փոխկապակցված լինելու շնորհիվ օրգանիզմները կարողանում են զարգանալ և պահպանել իրենց գոյությունը։Օրինակ՝ բույսերը անօրգանական նյութերից օրգանական նյութեր ստեղծելու ընթացքում արտադրում են նաև թթվածին: Նրանց անհրաժեշտ են ջուր, սննդանյութեր, ածխաթթու գազ, լույս և ջերմություն: