Առաջադրանքներ

1.Լրացրե′ք բաց  թողնված  տառերը,  երկհնչյունները:

Ելևէջ,  վայրէջք,  առօրյա,  բարօրություն,  խոչընդոտ,   մերթընդմերթ,   հնէաբան,   մանրէաբանություն,   կիրակնօրյա,   լուսնկա,  պարզկա,   կրթօջախ,  մեղմօրոր,  մեղմորեն,   քնքշորեն,   խավիար,   մատյան,  փասիան,   հրեա,  ինքնըստինքյան:

2.  Հետևյալ համանուններով կազմե′ք նախադասություններ:

Անարգել,   հոտ,   գոլ,   գունդ:

3.Գրեցե′ք   մեկ  հոմանիշ,  մեկ  հականիշ  տրված    բառերի    համար:

Կեղծավոր –շողոքորթ,անկեղծ

Կարծր –պինդ,փափուկ

Քնքուշ –սիրալիր,կոպիտ

Ծածուկ –թաքուն,ակնհայտ

Մոլեգին —վայրագ,հանդարտ

4.Որտեղ   հարկավոր  է,  գրեցե′ք   մեծատառերով:

Վահագն ՎիշապաքաղՍուրբ  Հեղինեի  կղզի, Կենտրոնական Ասիա, Խաղաղության համաշխարհային   կոմիտե, Աշոտ  ԲռնավորԻրանի Իսլամական ՀանրապետությունԱխուրյան գետ, Հայկական Պար  լեռնաշղթա, Դավիթ ԱնհաղթԳևորգյան  ճեմարան:

5.Դարձվածքների  իմաստները  գրեցե′ք  մեկ  բառով:

Ոտքերն  ընկնել-խնդրել, ոտքից գլուխ-ամբողջովին, ճակատը պարզ-ազնիվ, ծաղիկ հասակ-երիտասարդ, արյունը գլխին  խփել-բարկանալ, սիրտ առնել-համարձակվել, քամի անեստելլ:

6.Կազմե′ք   վեց   բառ  քար  արմատով:

Քարանձավ, քարաբնակ, քարակերտ, քարագետ, քարագագաթ, քարաբեկոր։

7.Կազմե′ք   վեց  բառ   –վածք  ածանցով:

Կազմվածք, սանրվածք, հյուսվածք, գրվածք, իջվածք, նայվածք։

Առաջադրանքներ

1․Ձեռք բառի ուղիղ և փոփոխված ձևերով ու բայերով կազմի՛ր  դարձվածքներ

 Առնել, բերել, կարկատել, լվանալ, տալ, մոտեցնել, գնալ, նայել, բռնել, անել, պարել, գցել, պահել։

Ձեռք առնել, ձեռքերը լվանալ,ձեռք տալ, ձեռքից գնալ, ձեռքին նայել, ձեռք բռնել, ձեռքով անել, ձեռք գցել։

2 Ո՞ր բառերում ինքնուրույն գործածություն չունեցող արմատ կա

 Արվեստագետ,  բազկաթոռ, ուղեկալ, պերճաշուք, պարուսույց, նկարագիր, պատուհան, խավարամած,  լայնեզր, ատամնաբույժ։

3Ո՞ր բառերի բացատրությունն է սխալ

 Դեսպակ – շքեղ պատգարակ

Առապար – քարքարոտ, ապառաժոտ տեղ

Դրասանգ – գունավոր թելերի խուրձ

Փաղանգ – արքայական շքախումբ

Թալկանալ – զվարճանալ, ուրախանալ

Առաջադրանքներ

1.Կետադրե՛լ տրված տեքստը։

Նա ձգվեց, մի ճաշացանկ հանեց մուտքի դռան մոտ գտնվող կանգնակից ու տվեց ինձ։ Հաստատ չեմ կարող ասել՝ լույսից էր, թե այդքան երկար մեքենա վարելու հետևանքով առաջացած իմ հոգնածությունից, բայց կարող եմ երդվե,լ որ ճաշացանկի շապիկի տառերը տարրալուծվեցին ու կրկին հայտնվեցին, երբ նայեցի դրանց։

— <<Ես պետք է որ իսկապես հոգնած լինեմ>>,- մտածեցի՝  ճաշացանկը դնելով սեղանին։

Քեյսին գրպանից հանեց պատվերները՝ նշելու մի փոքրիկ նոթատետր։

— Ձեզ համար խմելու ինչ-որ բան չբերե՞մ, մինչ աչքի կանցկացնեք ճաշացանկը,-  ասաց նա։

Ես մեկ բաժակ կիտրոնով ջուր պատվիրեցի, և նա գնաց բերելու։

2.Կազմե՛լ նոր բարդ բառեր ՝ տրված բառերի առաջին բաղադրիչը դարձնելով վերջին բաղադրիչ։

Ճաշացանկ-նախաճաշ

Հուսահատ-լիահույս

Կիսալուսին-խազակես

Սպիտակաթույր-ձյունասպիտակ

Հաշվապահ-վերջնահաշիվ

Անձնակազմ-ներանձն

3․Փոխել տրված նախադասության դերբայական դարձվածի շարադրությունը և կետադրել։

Ես մի որոշ ժամանակ լուռ նստեցի՝ չիմանալով ինչ պատասխանել։

Ես, չիմանալով ինչ պատասխանել, մի որոշ ժամանակ լուռ նստեցի։

Չիմանալով ինչ պատասխանել, ես մի որոշ ժամանակ լուռ նստեցի։

Առաջադրանք

1.Արևմտահայերենով տրված հետևյալ հատվածը փոխադրի՛ր արևելահայերենի
Ես կանցնեի արտերու եզեքեն: Բովանդակ դաշտին եզերքը ցրված էին այր ու կին հնձվորներու բազմությունը, որոնք կհնձեին անդադար:  Ամեն ճամբաներուն նույնպես որայաբարձ ջորիներու, էշերու  շարաններ կհայտնվեին: Անոնք կուգային, կհասնեին, կմիանային իմինիս, երկայն-երկայն կարավան մը կկազմեր,  ու որան կրող տղոց  մեծ խմբով  կենդանիներուն պարանոցներեն կախ  զանգակներուն բազմաձայն հնչյուններով  ու երգերով մենք հաղթականորեն կիջնայինք գյուղ, կալերը: Սայլերով փոխադրությունը անհնարին է, որովհետև ոչտափարակ, լեռնոտ էր մեր երկիրը, զառիվար ու զառիվեր ճամբաներով:
Որա – քաղված հացահատիկի կապոց, որ պատրաստ է կալ տանելու։

Ես անցնում էի արտերի եզրերով: Ամբողջ դաշտի եզրերով ցրված էին այր ու կին հնձվորների բազմությունը, ովքեր անդաթար հնձում էին: Ամեն ճանապարհին նույնպես բարձած ջորիներ, էշերի շարաններ էին հանդիպում: Նրանք կգային կհասնեին իմոնց, երկար քարավան կկազմեին, ու կապոցները կրող տղաների մեծ խումբ կենդանիների պարանոցներից կախ զանգակները բարձրաձայն հնչյուններով ու երգերով հաղթական կիջնենք գյուղ, մառան: Սայլերով փոխադրությունը անհնարին է, որովհետև քարքարոտ ու լեռնոտ էր մեր երկիրը, սարն ի վար ու սարն ի վեր էր մեր ճանապարհը: Նոր քաղված հացահատիկի կապոց,որը պատրաստ է մառան տանելու:

Առաջադրանքներ

1.Գտի’ր սխալները:

ա. Աշտարակի թեքության մասին մարդիկ հետագայում տարածեցին զանազան հակամետ և թյուր կարծիքներ: Ներհակ

բ. Հիմա միայն Պարրոտը հասկացավ, որ Արարատին՝ որպես հայության անխախտ սյուն, սրբություններից ամենանվիրականն են համարում: Սյան

գ. Տուշպա քաղաքի՝ բարձրաբերձ պարիսպներով և ամրակուռ դարպասներով միջնաբերդի ամրացումը կապված է իրեն անվան հետ: իր

2. Տրված հարանուն բառերով նախադասություններ կազմի՛ր:

ա. լիակատար, լիիրավ․ Ուսանողները լիակատար պատրաստվել էին քննություններին։ Դատավորը լիիրավ անձ էր համարվում։

բ. տարագրություն, տարեգրություն․ Տղան տարագրության մեջ էր գտնվում։ Պատմիչը իրենից հետո տարեգրություն էր թողնել։

գ. հավակնոտ, հավակնորդ․ Իր հավակնոտ լինելու պատճառով, նա կորցրեց բոլոր ընկերներին։ Որպես բռնցքամարտի լավագույն հավակնորդ ընտրվեց Արամը։

3.Տրված բառակապակցությունների իմաստները բացատրի՛ր:

ա. կաթոլիկ եկեղեցու վանահայր-աբբա

բ. գյուղական խաղաղ կյանքին նվիրված ստեղծագործություն-հովերգություն

գ. խակ խաղող-ազոխ

դ. կռունկների խումբ-խորդերամ

4.Բացատրե’ք տրված դարձվածքների իմաստները։

երկնագույն արյուն-ազնվական, ծոծրակը քորել-մտածել, պարապ լինել, կոկորդում նստել-խանգարել, ձայն բարբառո հանապատի-անպատասխան ձայն։

5.Դուրս գրի’ր արևմտահայերենին հատուկ հինգ բառ ու քերականական ձև։

Յուր արհեստն ալ սիրո միջնորդությունն էր. այրերուն կին կը գտներ, կիներուն այր կը մատակարեր և զանոնք իրարու հետ ամուսնացնելով՝ յուր աշխատության վարձքը կընդուներ:

Առաջադրանք

Ուրիշի ուղղակի խոսքը դարձրու անուղղակի․

Նա զայրացած պատասխանեց ընկերներին, որ նախ՝ ինքը պարտավոր չէ բացատրություններ տալ նրանց և երկրորդ՝ թույլ չի տա խառնվելու իր ընտանեկան գործերին։

Նա զայրացած պատասխանեց ընկերներին․

— Նախ՝ ես պարտավոր չեմ բացատրություններ տալ ձեզ և երկրորդ՝ թույլ չեմ տա խառնվել իմ ընտանեկան գործերին։

Բժիշկն ասաց պրոֆեսորին, որ նա ժամանակին իրեն շատ ու շատ օգնել է խորհուրդներով, և ինքն այդ ամենի համար շնորհակալ է։

Բժիշկն ասաց պրոֆեսորին․

— Դուք ժամանակին ինձ շատ ու շատ օգնել եք խորհուրդներով, և ես այդ ամենի համար շնորհակալ եմ։

Ֆրանսիայի Գեղարվեստի ակադեմիայի տնօրենը Գոգենին ուղղված նամակում գրում է, որ ինքը երբեք չի խրախուսի նրա արվեստը, որը չի հասկանում, և որը զայրացնում է իրեն, քանի որ այն չափից ավելի հեղափոխական է։

Ֆրանսայի Գեղարվեստի ակադեմիայի տնօրենը Գոգենին ուղղված նամակում գրում է․ <<Ես երբեք չեմ խրախուսի Ձեր արվեստը, որը չեմ հասկանում, և որը զայրացնում է ինձ, քանի որ այն չափից ավելի հեզափոխական է>>։

Մի օր Մարտիրոս Սարյանը խոստովանեց, որ եթե տարիներ առաջ իրեն բախտ վիճակվեր հանդիպելու Կոմիտասին, ինքը ծնկի կիջներ կհամբուրեր նրա աջն ու կասեր, որ իր պապերն անգամ նրա երգերն են երգել։

<<- Եթե տարիներ առաջ ինձ վիճակվեր հադիպելու Կոմիտասին, ես ծնկի կիջնեի, կհամբուրեի նրա աջն ու կասեի, որ իմ պապերն անգամ նրա երգերն են լսել>>, — մի օր Մարտիրոս Սարյանը խոստովանեց։

Առաջադրանքներ

Ուրիշի ուղղակի խոսքը դարձրու անուղղակի․

Քարտուղարուհին խնդրեց ինձ․

— Մի՛ մտեք, որովհետև պետը զբաղված է, ու թեև նա կարող է չբարկանալ Ձեզ վրա, բայց ինձ վրա հաստատ կբարկանա։

Քարտուղարուհին խնդրեց, որ ես չմտնեմ, որովհետև պետը զբաղված է, ու թեև նա կարող է չբարկանալ ինձ վրա, բայց իր վրա հաստատ կբարկանա։

— Եթե դու թուղթն ապահով վերադարձնես ինձ, ոչինչ չեմ անի քեզ ,- ասաց ինձ Հովսեփ աղան։

Հովսեփ աղան ինձ ասաց, որ եթե թուղթն ապահով վերադարձնեմ իրեն, ոչինչ չի անի ինձ։

— Ես բարեկամներ չունեմ, — ասաց Բեթհովենը, — և պետք է ապրեմ միայնակ՝ ինքս ինձ հետ։

Բեթհովենը ասաց, որ ինքը բարեկամներ չունի և պետք է ապրի միայնակ՝ ինքն իր հետ։

— Բնությունն իմ աշխարհն է և ես մտնում եմ այդ աշխարհը, ինչպես իմ սեփական տունը, — ասում եր Մարտիրոս Սարյանը։

Մարտիրոս Սարյանն ասում էր, որ բնությունն իր աշխարհն է և ինքը մտնում է այդ աշխարհը, ինչպես իր սեփական տունը։

Առաջադրանքներ

Ուրիշի ուղղակի խոսքը դարձրու անուղղակի․

— Այսպիսի երջանկության ես երբեք չեմ հանդիպել իմ կյանքում,-խոստովանեց Գարեգինը։

Գարեգինը խոստովանեց, որ այդպիսի երջանկության ինքը երբեք չի հանդիպել իր կյանքում։

Դերասանը ասաց․

— Ես ստանձնեցի այդ դերը, որպեսզի բեմից ասեմ այն, ինչ չեմ ասել կյանքում։

Դերասանը ասաց, որ ինքը ստանձնեց այդ դերը, որպեսզի բեմից ասի այն, ինչ չի ասել կյանքում։

Ասատուրն ասաց․

— Բագրա՛տ, վաղուց էի քեզ փնտրում, որովհետև համոզված էի, որ դու ինձ համար կանես այն, ինչ պատանեկան տարիների բարեկամությունն է պարտադրում։

Ասատուրն ասաց Բագրատին, որ վաղուց էր նրան փնտրում, որովհետև համոզված էր, որ նա իր համար կանի այն, ինչ պատանեկան տարիների բարեկամությունն է պարտադրում։

Օտարազգի մի գիտնական խոստովանեց․

— Վախենում էի, թե Հայաստանում կհանդիպեմ մի հինավուրց երկրի ծերացած ժողովրդի, բայց օր օրի համոզվում եմ, որ այս հնադարյան հողի վրա ապրում է կենսունակ մի ժողովուրդ։

Օտարազգի մի գիտնական խոստովանեց, որ վախենում էր, թե Հայաստանում կհանդիպի մի հինավուրց երկրի ծերացած ժողովրդի, բայց օր օրի համոզվում է, որ այս հնադարյան հողի վրա ապրում է կենսունակ մի ժողովուրդ։

Իսրայելն ասաց որդուն․

— Հրաշքի չպիտի սպասենք, մենք մեր ձեռքով պիտի փրկվենք, իսկ եթե մեռնենք` միայն հերոսի մահով։

Իսրայելն ասաց որդուն, որ հրաշքի չպիտի սպասեն, իրենք իրենց ձեռքով պիտի փրկվեն, իսկ եթե մեռնեն` միայն հերոսի մահով։

Առաջադրանքներ

  • Առածն ասում է․<<Կան բաներ էլ, որ չես անի, մինջև չսովորես կան բաներ էլ, որ չես սովորի միջև չանես>>։
  • <<Կան բաներ էլ, որ չես անի, մինջև չսովորես — ասում է առածն,- կան բաներ էլ, որ չես սովորի միջև չանես>>։
  • <<Կան բաներ էլ, որ չես անի, մինջև չսովորես կան բաներ էլ, որ չես սովորի միջև չանես >>,-ասում առածն։
  • << Սրանք եկել են անշուշտ արքային դիմավորելու >>,- մտածեց Երեմիան ։
  • Երեմիան մտածեց․ << Սրանք եկել են, անշուշտ, արքային դիմավորելու >>։
  • << Սրանք եկել են,-մտածեց Երեմիան,-անշուշտ, արքային դիմավորելու >>։
  • -Կկրակեմ, եթե չհրամայես այս վայրկյանին բաց անել ամրոցի դուռը,- բարխուդարի վրա բղավեց Գոհարը ։
  • Գոհարը բարխուդարի վրա բղավեց․ -կկրակեմ, եթե չհրամայես այս վայրկյանին բաց անել ամրոցի դուռը։
  • -Կկրակեմ,- բարխուդարի վրա բղավեց Գոհարը,- եթե չհրամայես այս վայրկյանին բաց անել ամրոցի դուռը։

Առաջադրանքներ

Ավետիք Իսահակյանը ասել է․ <<Մայրենի լեզվի բառերը մենք զգում ենք, ապրում, իսկ օտար լեզվինը՝ հասկանում, սովորում, հիշում>>:

<<Մայրենի լեզվի բառերը մենք զգում ենք, ապրում,- ասել է Ավետիք Իսահակյանը,-իսկ օտար լեզվինը՝ հասկանում, սովորում, հիշում>>։

<<Մայրենի լեզվի բառերը մենք զգում ենք, ապրում, իսկ օտար լեզվինը՝ հասկանում, սովորում, հիշում>>, -ասել է Ավետիք Իսահակյանը։

<<Հայրի՛կ, դու ի՞նձ հետևում ես>> մտքում հարցնում էր նա՝ անթարթ նայելով հոր շիրիմին։

<<Հայրի՛կ, — մտքում հարցնում էր նա՝ անթարթ նայելով հոր շիրիմին,

<<Ես ականատես էի, թե ինչպես էր մեռնում հայ ժողովուրդը, -գրել է հետագայում պատմաբան Լեոն, -մեզ նույնիսկ վտարել էին մարդկության շարքերից>>։

Պատմաբան Լեոն հետագայում գրել է․ <<Ես ականատես էի, թե ինչպես էր մեռնում հայ ժողովուրդը, ,եզ նույնիսկ վտարում էին մարդկության շարքերից>>։

<<Ես ականատես էի, թե ինչպես էր մեռնում հայ ժողովուրդը, մեզ նույնիսկ վտարել էին մարդկության շարքերից>>, հետագայում գրել է պատմաբան Լեոն։