Task: choose one of the prominent Armenian queens and post a material. — Առաջադրանք ՝ ընտրել հայ ականավոր թագուհիներից մեկին և նյութ տեղադրել։
An art-loving queen — Մլքե արվեստասեր թագուհի
Վասպուրականի արծրունյաց թավարության Մլքե թագուհին էր, որ սիրում էր գրչությամբ և ծաղկեցնելով զբաղվել։Նա Սմբատ Ա․-ի եղբայ Շապուհի դուստրն էր Թամար անունով։Ամուսնանալով Բագրատունյաց դարաշրջանի ամենահզոր արքաներից Գագիկ Արծրունու հետ, դառնալով հայոց թագուհի ստանում է Մլքե անունը։Նրա կարևոր գործերից էր բեհեզի և կտավների համար ոսկե թելերի ստացումը։Պատմիչները վկայում են, որ ազնվական կանաց սիրելի զբաղմունքներից էր թելերի ստացումը և գունավորումը, իսկ թագուհիները առավելապես գործ են ունեցել ոսկե թելերի հետ։ — Queen Mlke of the Artsrun dynasty of Vaspurakan was the one who loved writing and making flowers. She was the daughter of Smbat A.’s brother Shapuh named Tamar. After marrying Gagik Artsrun, one of the most powerful kings of the Bagratun era, she became the Armenian queen and received the name Mlke. One of her important works was behezi. and obtaining gold threads for canvases. Narrators testify that obtaining and dyeing threads was one of the favorite activities of noble women, and queens mostly dealt with gold threads.
Գեղեցիկը սիրող այս կանայք գործել են այնպիսի նուրբ կտորների ինչպիսիք են սնդուսը,շխարշը,ոսկեհյուս դիպակը։ Հայոց բարձրաշխարհիկ կանայք և թագուհիները մեծ սիրահար են եղել շքեղ կտորների,որոնց ստացման ընթացքը նրանց ձեռքով արհեստից հասել է արվեստի աստիճանի։ Հայտնի ճանփորդ Մարկո Պոլոն ասել է որ Մեծ Հայաստանի Երզնկա քաղաքում է գործվում աշխարհիս ծաղկակար լավագույն դիպակը։ — These women, who love the beautiful, made such delicate pieces as sndus, shkharsh, goldsmith’s dipak. Armenian high-ranking women and queens were great lovers of luxurious pieces, the process of making of which reached the level of art by their hands. The famous traveler Marco Polo said that the best flower shop in the world is located in the city of Yerznka in Great Armenia.
Vardan Hatsuni
Հայոց Թագուհին ուներ պալատական դերձակներ։Արքաները և Թագուհիները կրում էին հատուկ պալատակ հագուստ, որը արտացոլում էր երկնային իշխանությունը և աստվածային ծագումը։Ասեղնագործությունը նույն պես սիրված ճյուղ էր։Ասեղը ծակծկում էր կտորը,իսկ գունավոր թելերի հետագիծը դառնում իմաստուն պատկեր։Թագուհին շրջապատված աքունական կանացով ասեղնագործում էր արքայի և իրենց զավակների հագուստների վրա։Հետո պետք է ասեղնագործեին տաճարական վարագույները ու սփռոցները,ծածկոցները։Մատենագրական փաստերը պատմում են այն մասին, թե որքան թանկարժեք են եղել ձեռագործ աշխատանքները, փոխանակվել են ոսկով,զենքով,գումարով։Ասեղնագործում էին ոսկե և մետաքսե թելերով,օգտագործելով առատորեն Մարգարիտներ կամ այլ թանկարժեք քարեր։Ասեղնագործական գեղարվեստի արդյունք էին նաև ծիրանածաղիկ ոսկեթել նկար։Նշանավոր էր Վանի կարը, որը տարածվեց այլ ազգերի մոտ։Երգեցողությունը առորյա ճյուղ է զբաղեցրել։Պատմիչների վկայությամբ հայուհիները ընտանեկան,ծիսական և հարսանյաց արարողություների ժամանակ ցույց էին տալիս իրենց ձայնային հմտություները։ — The Queen of Armenia had court tailors. Kings and Queens wore special court clothes that reflected heavenly authority and divine origin. Needlework was also a popular branch. The needle pierced the cloth, and the trajectory of colored threads became a wise image. on the clothes of the king and their children. Then they had to embroider the temple’s colors and tablecloths and covers. Bibliographical facts tell about how precious the handicrafts were, they were exchanged for gold, weapons, and money. They embroidered with gold and silk threads, using pearls or other precious stones in abundance. an apricot-blossom gold thread picture was also a result of fine art. The Van stitch was notable, which spread to other nations. Singing was a branch of the river. According to historians, Armenian women showed their vocal skills during family, ritual and wedding ceremonies.
Մլքեն, դառնալով Վասպուրականի առաջին թագուհի, մասնակցել է երկրի կառավարմանը և միջպետական հարաբերությունների ձևավորմանն ու կարգավորմանը։ Մասնակցել է նաև քաղաքաշինության, մասնավորապես եկեղեցաշինության գործերին։ 915 թվականին Վանա լճի հարավում՝ Աղթամար կղզում սկսվում է նոր եկեղեցու կառուցման իրականացումը, որը տևում է շուրջ վեց տարի և ավարտին է հասնում 921 թվականին։ Եկեղեցին օծվեց Սուրբ Խաչ անվանակոչությամբ։ Այն կառուցվեց ճարտարապետ Մանուելի ղեկավարությամբ։ Կառույցի արևմտյան ճակատին քանդակված է թագավոր Գագիկ Արծրունին, ձեռքին բռնած եկեղեցու մանրակերտը, իսկ տաճարի պատին Թամար (Մլքե) թագուհին։ — Mlke, becoming the first queen of Vaspurakan, participated in the administration of the country and the formation and regulation of interstate relations. He also participated in city construction, particularly church construction. In 915, the construction of a new church began on Aghtamar Island in the south of Lake Vana, which lasted for about six years and was completed in 921. The church was consecrated with the name Holy Cross. It was built under the direction of architect Manuel. On the western facade of the structure, King Gagik Artsruni is carved, holding a model of the church, and Queen Tamar (Mlke) is on the wall of the temple.
Մլքե թագուհու ժամանակ պալատում գտնվել է ավետարան, որը պատկերազարդվել էր դեռ 862 թվականին։ Որոշ պատմաբաններ այն կարծիքին են, որ այդ Ավետարանը, գրված մագաղաթի վրա, Գագիկ թագավորի պալատ է բերվել նրա առաջին կնոջ կողմից որպես օժիտ։ Ավետարանն ունի նկարազարդ խորաններ, դիմանկարներ։ Մլքե թագուհին այն խնամքով պահպանել և հանձնել է Վարագավանքի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցուն, ապահով պահպանության և եկեղեցական օգտագործման համար։ Ավետարանը անվանվում է «Մլքե թագուհու ավետարան»։ 1830 թվականին այն ձեռք է բերում Գրիգոր Ներսեսյանցը։ Նա ավետարանը որպես սուրբ գիրք հասցնում է Վենետիկ և նվիրաբերում Մխիթարյան միաբանությանը, որի մատենադարանում և հանգրվանում է մինչև օրս։ Կարծիք կա, որ ժամանակին Ավետարանը նկարազարդվել է Անի քաղաքում: — During the reign of Queen Mlke, a gospel was found in the palace, which was illustrated back in 862. Some historians are of the opinion that this Gospel, written on parchment, was brought to the palace of King Gagik by his first wife as a dowry. The Gospel has illustrated altars, portraits. Queen Mlke carefully preserved it and handed it over to the Holy Astvatsatsin Church of Varagavank for safe keeping and church use. The Gospel is called the «Gospel of Queen Mlke». In 1830, it was acquired by Grigor Nersesyants. He brought the gospel to Venice as a holy book and donated it to the Mkhitaryan Congregation, where it remains in its library to this day. It is believed that once the Gospel was illustrated in the city of Ani.
